ACENTA VE DİSTRİBÜTÖRLÜK SÖZLEŞMELERİ NASIL DÜZENLENİR, acenta sözleşmesinde bulunması gereken maddeler, distribütör Ürün tanımı, distribütörlük Kapsanan bölge, distribütörlük kapsamı, acenta kapsamı, distribütörlük süreesi, acenta gizlilik sözleşmesi, acenta periyodik raporlar
İhracatçı,
acenta veya distribütörlük sözleşmesinin kapsamı ve ilişkiler konusunda çok
dikkatli olmalı ve sözleşmenin eksiksiz olmasına özen göstermelidir. Anlaşma
sağlandıktan sonra bağlayıcı bir sözleşme imzalanmadan önce aracının performansını
test etmek iyi bir fikir olabilir. Aracının performansından memnun kalınmaması
halinde ilişkiyi sona erdirmek daha kolay olacaktır.
Bir aracılık sözleşmesi
imzalarken aracının ülkesinde yürürlükte olan kanunlar hakkında bilgi edinmek ve
bir avukata ya da hukuk bürosuna danışmak faydalı olacaktır. Sözleşmenin İptal şartlarını içeren maddelere özellikle
dikkat etmek de fayda vardır. İptalin otuz gün veya benzeri belirli bir süre
önceden uyarısına ilişkin bir madde bulunmalıdır. Hiç kimse, iptal uyarısından sonra
problem yaşaması olası bir distribütör veya acentaya uzun bir dönem yasal
olarak bağlı kalmak istemez. Bazı ülkelerde mevzuat gereği sadece siz
istediğiniz için dağıtım sözleşmesini iptal edemezsiniz.
Yerel yasalar satılmamış
malları geri almanızı ve nakliyeyi de geri ödemenizi zorunlu kılabilir. Bir
iptal halinde distribütöre yönelik tazminat hükümlerini düzenleyen yerel yasaların
önceden gözden geçirilmesi gerekir. Birçok ülkeye dağıtım için tek bir
distribütör kullanılıyor ise dağıtım ilişkilerini firmaya en uygun düzenleyen
yasalara sahip ülke seçilmelidir. Sözleşmenin bir avukat ya da bir uzman tarafından
onaylandıktan sonra imzalanması yararlı olacaktır.
Acente veya Distribütör sözleşmesinde bulunması gereken detaylar
Anlaşma
tarafları: Firmaların adları ve adres / tel / fax vs. bilgileri.
Ürün tanımı:
İhracatçı, satıcı/aracısına makul bir gerekçe sunarak imalatı kesme hakkını
elinde tutmalıdır. Rakip ürünlerin temsilciliği ancak bazı şartlar altında
serbest bırakılabilir veya tamamen iptal edilebilir. Bu nedenle rakip, rakip
olmayan ürün kavramı açıkça belirtilmelidir.
Kapsanan
bölge: Her bölge açıkça tanımlanmalıdır. Bu tanım tek bir kasaba
sınırlarından ibaret olabileceği gibi, herhangi bir ülkenin veya eyaletin bir
bölgesi veya sınırları içindeki tüm alanlar da olabilir. Bunlar enlem ve
boylamlarla da tanımlanabilir.
Kapsam
sınırları: Bu maddenin konulması, ihracatçının satıcı/alıcısının bulunduğu
bölgede başka bir temsilciye mal göndermesini veya işi tamamen oraya yıkmasını
düzenlemek için gerekli olmaktadır.
Anlaşma
süresi: Bu madde anlaşmanın süresini belirlemektedir.
Yerel
reklam sorumluluğu: Bu, ihracatçının yetkisi dahilinde bölgede yapılacak
tanıtımın mahiyetini ve maliyetini düzenlemektedir.
Deneme
süresi: Bir sözleşme yapılırken taraflar iyi niyetli olsalar dahi, iyi
niyet yeterli olmamaktadır. Bu amaçla, bir yıl gibi bir deneme süresinin
konulmasında yarar vardır.
Periyodik
raporlar: Acenta veya distribütörün düzenli olarak önceden belirlenmiş
aralıklarla bölgedeki faaliyetleri hakkında rapor vermesi, ihracatçının da
sevkiyatta meydana gelen bir değişim hakkında sıkça iletişime geçmesi
gerekmektedir.
Gizlilik
gerekleri: Temsilci, ihracatçıya ait iş ile ilgili gizli sayılabilecek
bilgileri nedensiz yere diğer kişilere açıklamamalıdır. Ayrıca temsilci
ihracatçı adına yasal prosedürleri başlatmamalıdır.
Sözleşmenin
sona erme nedenleri: Sözleşmenin otomatik olarak veya bir uyarıyla sona
ermesini gerektiren durumların açık açık belirtilmesinde büyük yararlar vardır.
Teslim
şekli: FOB, CIF, CFR, CPT, CIP gibi. Bu distributöre ulaşan malın fiyatının
belirlenmesi anlamına gelmektedir. Komisyoncu acenta olması durumunda,
acentanın teslim şeklini çok iyi bilmesi, alıcıyla bunu dikkate alarak görüşme
yapmasını sağlar.
Mücbir
sebep (Force majeure): Taraflardan birinin sözleşme yükümlülüklerini yerine
getirmesini engelleyen ve tarafların kontrolü dışında olan, tarafların ya da
taşımacıların, çalışanların hata veya ihmaline bağlanamayan, bütün çabalara
rağmen aşılamayan, ve öngörülmesi mümkün olmayan, deprem, sel, siyasi kargaşa
v.b. istisnai bir durum ya da olaylardır.
Genel
hükümler: Anlaşmada bahsi olmayan diğer hükümlerin burada yer alması
uygundur.
Yasal
tercih: Sözleşmenin hangi ülke kanunlarına göre uygulanacağı oldukça
önemlidir. Bunun
ihracatçı
ülke kanunlarına göre olması uygundur.
Bunların dışında
uyuşmazlığın giderilmesine yönelik, ödemelerin gecikmesine ilişkin ilave
maddelerin
de mutlaka sözleşmede yer alması gerekir. Örnek bir distribütör sözleşmesi ve yine örnek bir acenta sözleşmesine aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz. Ancak Her ülke ve bölge için, her ürün grubu ve ortaklık tipine göre farklı maddeler ve hükümler içeren sözleşme hazırlanması gerektiği ve eğer firmaların kendilerine özel halihazırda sözleşmeleri yok ise hukuki destek almadan bu tip sözleşmeler hazırlamamaları ve imzalamamaları özellikle vurgulanır. (www.ihracat.co)
YORUM