Farklı ülkeler arasında, farklı coğrafyalarda yer alan firmalar arasında gerçekleşen uluslararası ölçekte ticaret, ihracat, ithalat işlemleri, beraberinde basit ve net kurallar, ihtilafı en aza indirecek ortak bir dili gerekli kılıyor. Bu noktada “teslim Şekilleri” ve “Ödeme Şekilleri” en can alıcı konular.
Incoterms olarak adlandırılan ve 11 farklı teslim şekli seçeneği ile, ihracatçı ve ithalatçı firmaların kullanımına sunulan terminoloji. Alıcı ve Satıcı firmaların, malın taşınmasında, el değiştirilmesinde, risklerin dağılımında net kurallar sunuyor.
Incoterms Tarihçe
1936'da, ilk kez, Paris'te, Uluslararası Ticaret Odası (ICC), Incoterms 1936 (INternational Commercial TERMS) adı altında, bir dizi uluslararası kural yayınladı. Zaman içinde, ICC üyelerinden gelen talepler, ticaret aşamasında yaşanan deneyimler ve ticaretin şekli değiştikçe Incoterms içeriğinde revizyon yapıldı. Buna göre: 1963, 1967, 1976, 1980, 1990 ve 2000 ve son olarak 27.09.2010 tarihinde incoterms revize edildi. Güncel olarak kullandığımız versiyon “Incoterms 2010” olarak adlandırılır.
Incoterms 2010 versiyonunda DAF, DES, DEQ, DDU teslim şekilleri iptal edilmiş, yerine; DAT “Delivered At Terminal” ve DAP “Delivered At Place” teslim şekilleri eklenmiştir.
INCOTERMS 2010 : TESLİM NOKTASINA GÖRE SINIFLANDIRMA
Incoterms 2010’da teslim noktasına göre belirlenmiş dört temel grupta toplam 11 farklı teslim şekli yer almaktadır.
INCOTERMS 2010 – Temel Gruplar
| |
E Grubu
|
EXW Ex Works : Fabrikada Teslim
|
F Grubu
|
FCA Free Carrier : Taşıma Vasıtasının Yanında Teslim
FOB Free On Board : Gemi Bordasında Teslim
FAS Free Alongside Ship : Geminin Yanına Teslim
|
C Grubu
|
CFR Cost and Freight : Navlun Ödenmiş Olarak teslim
CIF Cost, Insurance and Freight : Navlun ve Sigorta Ödenmiş Olarak Limanda teslim
CPT Carriage Paid To : Navlun Ödenmiş Olarak teslim
CIP Carriage and Insurance Paid to : Navlun ve Sigorta Ödenmiş Olarak teslim
|
D Grubu
|
DAP Delivered At Place : Belirlenen Noktada Teslim
DAT Delivered At Terminal : Terminalde Teslim
DDP Delivered Duty Paid : Gümrük Vergileri Ödenmiş Olarak
|
Incoterms 2010 Sorumluluklar ve Riskler
CCİ'nin Incoterms'lerinden birini sözleşme veya faturlarında kullanan alıcı ve satıcı firmalar, sevkiyat ve sigortanın kimin sorumluluğunda olduğu ve tam olarak hangi noktada alıcı ve satıcının sorumluluklarının başlayacağı ve sona ereceği noktasında sınırları belirler. Örneğin Alıcı firma, Satıcının ülkesindeki bir liman ismiyle FOB satış şeklini kabul etmişse, o limanda yük, gemiye yüklendiği andan itibaren, yükün sorumluluğunu ve yaşanabilecek tüm riskleri devralmış olur. Bir diğer örnekte, Ex Works bir fatura ile bir yükü satın alan alıcı, satıcının fabrikasında yük, taşıma aracına yüklendiği andan itibaren tüm sorumluluk ve riskleri üstlenmiş sayılır.
İhracatçı ve İthalatçılar, incoterms türüne göre, gümrüğe, nakliyeciye, alıcı ve satıcı olarak birbirlerine vermeleri gereken bilgi, belge ve dökümanları temin etmekle sorumludurlar. Örneğin ExWorks bir satışta satıcı yani ihracatçının tek yükümlülüğü, faturada adı geçen malı sevkiyat aracına yüklemektir. Ancak, İthalatçı yani alıcı firmaya veya yetkilendirilen gümrük müşavirine, gümrük işlemlerini ve sigorta poliçesini yapabilmeleri için gerekli olan resmi evrakları, zamanında teslim etmekle ve nakliye firmasına sevkiyat evraklarının hazırlanması için gerekli bilgileri vermekle sorumludurlar.
Incoterms 2010 nasıl kullanılır? Örneklerle Açıklama
Satış sözleşmesinde veya proforma faturada, 11 incoterms’den biri uygun bir şekilde belirtilmelidir
Yaygın kullanım şekline göre, sözleşme veya faturanın belirgin bir noktasında aşağıdaki şekilde teslim şekli belirtilir
FOB Incoterms Örneği:
Delivery Term: “Seçilen Incoterm”, “Seçilen lokasyon”, “Incoterms adı”
Örneğin: Delivery Term: FOB İzmir, Incoterms 2010
Sözleşme veya faturada, “Delivery Term” yani “Teslim Şekli” olarak belirtilen satırda “FOB İzmir” yazılmışsa, alıcının, yükü İzmir şehrinde bir limanda, yük gemi bordasına ulaştığı anda teslim almış sayılacağı anlaşılır. Özellikle akreditifli satışlarda, şehir adının yanı sıra, yükleme yapılacak liman adınında, sözleşme veya faturada belirtilmesi yaygın bir uygulamadır. Çok sayıda liman bulunan şehirler için bu yöntem karışıklıkları önleyecek fakat erken tarihli yapılan alımlarda alıcı firmanın, gemi opsiyonlarını kısıtlayacaktır.
Satıcı yani ihracatçı firma, alıcı tarafından iletilen gemi bilgisi ve gemi kalkış tarihine göre, yükün kendi tesislerinden, alıcının talep ettiği limana, iç nakliye ile ulaştırılmasını sağlamakla ve liman masraflarını ödemekle yükümlüdür. Yük henüz gemiye yüklenmeden önce, örneğin liman sahasında yaşanabilecek bir problemden, örneğin bir kaza durumunda yükte oluşacak zararın tazmininden, çeşitli sebeplerle oluşabilecek ardiye masraflarından ihracatçı yani alıcı sorumludur. (www.ihracat.co)
Uygun Incoterms Seçimi
Incoterm teslim şekillerinden birinin seçimi ticari bir işlemin ayrılmaz bir parçasıdır. İşletmenin örgütsel kapasiteleri, kullanılan ulaşımın türü, işletmenin müşteriye sağlamak istediği hizmet seviyesi veya tedarikçisinin kaynakları ile ortak bir işlev görmesi gerekir.
Incoterms herşeyden önce firmalar için sevkiyat, gümrükleme ve sigorta maliyetlerinin kime ait olduğu noktasında önemli bir maliyet kalemidir. Bir firmanın ExWorks birim fiyatı ile DDP birim fiyatı arasında, tüm maliyet kalemelrinin, birim miktara yansımasından doğan önemli bir fark oluşur. Bu noktada, firmaların fiyatlandırma yaparken, gümrük masrafları, vergi kalemleri gibi az değişken masrafların yanı sıra, değişkenliği yüksek olan sevkiyat masraflarını güncel rakamları dikkate alarak fiyatlandırma yapmaları gerekir.
Incoterms belirlenirken coğrafi koşullar, ülkeler arası veya iki ülke arasında yer alan ülkelerdeki ulaşım koşulları, anlaşmalar dikkate alınmalı. Örneğin denize kıyısı olmayan bir ülke için CIF taşıma şekli içeren bir teklif vermek hatalı incoterms seçimi anlamına gelir.
Incoterms fiyatlandırma Örnekler
DDP Incoterms Örneği
ABD’deki bir müşterisi için DDP fiyat teklifi verecek olan bir firma, Türkiye, ABD arasında gerçekleşecek denizyolu sevkiyat için çeşitli nakliyecilerden belirli bir süreç, örneğin 30 gün geçerli nakliye fiyatı almalı.
ABD ile süregelen bir ihracatı olsa dahi, ABD’deki güncel vergi oranlarını, ABD’nin çeşitli mal gruplarında kısıtlama, kota, ek vergilendirme gibi uygulamalara yönelik bir hazırlığı varmı kontrol etmeli. ABD’de KDV benzeri lokal vergileri ödemekde ihracatçının sorumluluğunda olduğundan güncel vergi oranalrının kontrolü sağlanmalı.
Son olarak gümrük müşavirlik bedeli, hem Türkiye hem ABD’de iç nakliye masrafları gibi ekstra kalemler hesaplanmalı.
Tüm masraf kalemleri + mal bedeli / malın satış birimi = Birim fiyatı verecektir. DDP fiyat verirken birim fiyat kontrolü düzenli olarak yapılmalı. (www.ihracat.co)
Satıcı İçin Artan Risk Seviyesine Göre Incoterms Sıralama
INCOTERMS 2010 - TESLİM ŞEKİLLERİ SAYFA LİNKLERİ
| |
Kısaltma
|
Açıklama
|
Ulaştırma Türüne Göre Incoterms Sınıflandırma
Kategori
|
Incoterms
|
Her Türlü Ulaşım Aracı İle Kullanılan
|
EXW, FCA, CPT, CIP, DAT*, DAP*, DDP
|
Deniz ve Akarsu Taşımacılığında kullanılan
|
FAS, FOB, CFR, CIF
|
INCOTERMS 2010 Lojistik, Gümrük ve Sigorta Masraflarının Dağılımı
Maliyet
|
Navlun Alıcıya Ait
|
Navlun Satıcıya Ait
|
Adres Teslim
|
||||||||
Incoterms
|
EXW
|
FCA
|
FAS
|
FOB
|
CFR
|
CIF
|
CPT
|
CIP
|
DAT
|
DAP
|
DDP
|
Paketleme
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
Depodan yükleniyor
|
A
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
Ön taşıma
|
A
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
İhracat gümrük
işlemleri
|
A
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
Kalkışta elleçleme
|
A
|
A
|
A
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
Ana ulaşım
|
A
|
A
|
A
|
A
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
S
|
Ulaşım sigortası
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
S
|
A
|
S
|
S *
|
S
|
S
|
Varışta taşıma
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
S
|
S
|
S
|
İthalat gümrük Belgesi
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
S
|
Sonrası arabası
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
S
|
Depoya boşaltma
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
A
|
S
|
S: Satıcı tarafından ödenen maliyetler
A: Alıcı tarafından ödenen maliyetler
YORUM