DIŞ TİCARET FİNANSMAN

İHRACAT & İTHALAT FİNANSMAN YÖNTEMLERİ

1-İhracatçılar İçin Nakit Finansman Alternatifleri

2-Alacak İskontosuna Dayalı Nakit Finansman Yöntemleri

3-Kur Riskinden Korunma Yöntemleri

4-İthalat Finansmanında Kullanılabilecek Uluslararası Kaynaklar

1-İhracatçılar İçin Nakit Finansman Alternatifleri

a-Eximbank Kredileri

• Eximbank Kredileri; ihracatın geliştirilmesi amacıyla Türkiye İhracat Bankası A.Ş. (Eximbank) tarafından bankalar aracılığıyla ya da doğrudan kullandırılan kredilerdir. Bankalarca kullandırılan diğer ihracat kredilerine göre fiyat avantajına sahiptir. T.Eximbank’ın firmaların ihtiyaçları doğrultusunda, Sevk Öncesi veya Sevk Sonrası olmak üzere gerek kısa vadeli gerek ise uzun vadeli olmak üzere farklı kullandırım koşullarına kredileri mevcuttur.
Eximbank Kredileri: ilgili site sayfası

TCMB reeskont kredileri: İhracatçılara 1211 sayılı TCMB kanunu ve TCMB Reeskont ve Avans Yönetmeliği çerçevesinde kullandırılacak kredilere bankalar aracılık etmektedir.

b-Uluslararası Ticarette Kullanılan Diğer Teminat ve Finansman Ürünleri

Harici Garantiler: Harici Garanti, yurt dışındaki muhatap kişi ve kurumlara hitaben banka tarafından bir malın teslimi, bir borcun ödenmesi, bir işin yapılması gibi konularda düzenlenen geri dönülemez bir banka ödeme yükümlülüğüdür. Garantinin konusunu oluşturan taahhüdün, süresi içinde ve iki taraf arasındaki sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmemesi halinde; mektupta belirtilen tutar bankamız tarafından ilk talebinde muhataba ödenir. 

Bir bankada kredi limitiniz varsa, Harici Garanti Mektubu hizmetimizden faydalanmaya başlayabilirsiniz. Uluslararası işlemleriniz ile ilgili mektupların bankalar aracılığı ile SWIFT sistemi üzerinden iletilmesi tavsiye edilir. Ancak Avrupa Birliği Komisyonu Birimleri ve bazı ülkelerin Kamu Kurumlarının açtıkları ihaleler için istedikleri basılı ıslak imzalı mektuplar olabilmektedir. Böyle durumlarda özellikle mektubun iadesi sürecinde iade makamından yetkili kişilerden elektronik bir kanaldan iade teyidini temin edebilmek işlemlerinizin hızlı ve sorunsuz yürütülmesini sağlayacaktır. (www.ihracat.co)

Kontrgarantiler: Firmanıza hitaben yurt dışındaki lehtar emriyle hazırlanmış ve lehtarın bankasının bankanıza açtığı garantiye istinaden; doğrudan tarafınıza muhatap teminat mektubu düzenlenebilir. Ayrıca bir bankada kredi limitiniz bulunması halinde, yurt dışında iş yaptığınız kişi ve kuruluşlara hitaben teminat mektubu vermeniz gereken ticari işlemler ve ihalelerde, garanti düzenleyerek bu kişi ve kuruluşların doğrudan kendi bankalarından teminat mektubu almaları bankanızca sağlanabilir.

Teminat Akreditifleri (Stand By Letter of Credit): Teminat akreditifleri, tıpkı garanti mektuplarında olduğu gibi, belli bir yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda bu durumu beyan eden muhatabın uygun tazmin talebine istinaden bankanın geri dönülemez ödeme yükümlülüğüdür. Bankanızda kredi limitiniz bulunması halinde, yurt dışında iş yaptığınız kişi ve kuruluşlara hitaben teminat akreditifi vermeniz gereken ticari işlemlerde, bu kişi ve kuruluşların doğrudan yurt dışında çalıştığı bankalara bankanız aracılığı ile teminat akreditifinin açılması mümkündür. 

Ayrıca firmanıza hitaben yurt dışındaki lehtar emriyle hazırlanmış ve lehtarın bankasının bankanıza açtığı teminat akreditifine bankanız aracılık ederek firmanıza ihbar edebilir. Yaygın muhabir ağı ve SWIFT sistemi aracılığıyla çok kısa sürede harici garanti, garanti ve teminat akreditifi işlemlerinizi çalıştığınız bankadan gerçekleştirebilirsiniz. (www.ihracat.co)

Alacak sigortası: Ticari Alacak Sigortası, yurt içine veya yurt dışına yapılan satışlardan doğan kısa vadeli alacakların tahsilat riskinin fatura bazında %100 garanti altına alınması yerine sigorta mantığında havuz risk yönetimi şeklinde bir güvence ile bertaraf edilmesini sağlar. Sigortanın amacı ölçek ekonomisi ve risk paylaştırma, çeşitlendirme yaklaşımı ile yüksek ciroların daha uygun maliyetler ile güvence altına alınmasını sağlamaktır. 

Sigorta yapan kuruluşlar yaygın istihbarat ağları ve deneyimleri ile alıcı risklerini yakından takip ederek limitleri kısabilmektedir. Böylece alıcı riski yönetimini başka bir kuruma devretmiş satıcılar için ayrıca bir erken uyarı hizmeti vermektedir. Yurt dışına yaptığınız ve yurt içi bir banka garantisi ile güvence altına alınmamış satışlarınız hem alıcının ticari riskini hem de isteğiniz doğrultusunda ihracat yaptığınız ülkenin politik risklerini güvence altına alacak şekilde düzenlenebilmektedir.

2-Alacak İskontosuna Dayalı Nakit Finansman Yöntemleri

Gerek yurt içi gerekse yurt dışı alacaklar, alacağın temliki yöntemiyle bir finansöre devredilerek iskontoya tabi tutulup nakde dönüştürülebilmektedir. Alacaklar bankalar aracılığı ile sigortalatılabilir.

a-Forfaiting; İhracat  işlemlerinden  doğan  genellikle  orta  süreli, uygulamada  bir  banka  garantisince  güvenceye  alınmış  senetli  ya  da  kayıtlı  alacakların  kesin  satışına fortfaiting denir. Bir ticaret ilişkisinden doğan ancak henüz vadesi gelmemiş ve bir kıymetli evrak ile teminatlandırılmış alacağın, daha sonra satıcıya rücu olmaksızın, bir banka ya da bu alanda uzmanlaşmış bir finansman kurumu (forfaiter) tarafından satın alınması anlamına gelir. Alacak kıymetli evrak üzerine yapılan ciro ile devredilir. Alacağın ilk devrinin yapıldığı piyasa birincil daha sonra ciro yoluyla el değiştirerek başka kreditörlere ulaşması ise ikinci piyasa işlemi olarak adlandırılır. Forfaiting’e konu alacakların ithalatçının bankası tarafından garanti edilmiş olması gerekmektedir. (www.ihracat.co)

Forfaiting İhracatçı açısından avantajları:

• İhracatçı her an belli bir fiyat ile nakde dönebilme şansına sahip olduğu için likit bir enstrümandır.

• Gayrikabili rücu (without recourse) finansman sağlar. Bu işlem satıcının bilançosunda kredi olarak yansımadan likiditesinin artmasını sağlar.

• İhracatçı “Ticari Alacaklar” hesabını kapatır.

Forfaiting İthalatçı açısından avantajları:

• Daha uzun vade ile satın alma imkanı oluşur.

• Gayri nakdi kredi kullanmış olduğunuz için nakdi kredi kullanmaksızın ithalat yapabilme olanağı elde edilir.

• Kredibilitenizin ihracatçıya sağladığı finansman olanağı, kuvvetli tedarikçi ilişkileri yaratmanızı sağlar.

• Milletlerarası Ticaret Odası Bankacılık komisyonu ve Uluslararası Forfaitingciler Birliği’nin ortak çalışması olarak yayınlanan URF800 sayılı broşür kapsamında yürütülür.

• İthalatçı ödeme vadesine kadar ithalat siparişten, "bankalara taahhütler" hesabında takip eder.

b-Faktoring; Bilinen en eski finansman ve tahsilat yöntemidir. Bir fatura ile temsil edilen bir alacağın bir faktör kuruluşuna temlik yoluyla devredilmesi ve karşılığında; tahsilat hizmeti, tahsilat garantisi, nakit finansman sağlanması yöntemidir. 

Alacaklar bağımsız bir kıymetli evrak ile ayrıca güvence altına alınmamış olduğu için faktör kuruluşun güvencesi alıcının mal ile ilgili tüm kabulleri yaptıktan sonra geçerli olmaktadır. Malın, dolayısıyla borcun kesin kabulden önce yapılacak finansmanlar, alıcının mal ile ilgili ihtiyadi tedbir kararı aldırma hakkı saklı tutulabildiği için satıcıya rücu edilecek şekilde gerçekleştirilir. 

Faktoring garantisi ile söz konusu alacaklarınızı iskonto ederek finansman sağlamanın yanında Finans Faktoring tarafından sağlanan garantiyi bankamızdan kullanacağınız kredilerin teminatı olarak da kullanabilirsiniz.

Factoring 'te  4  taraf mevcuttur:

- Kredili mal satışı yapan ihracatçı ,

- Kredili mal alışı yapan ithalatçı ,

- Kredili satış için aval veren ithalatçı bankası (muhabir  banka)

- Alacak hakkını satın alan "factor" banka 

3-Kur Riskinden Korunma Yöntemleri

Vadeli Kur/Forward Rate

Dalgalı kur sisteminden doğabilecek gelir kayıplarının önüne geçmek için firmaların bankalardan aldığı bir hizmet türüdür. Bu hizmet türünde, vadeli Kur uygulamalarında ileriye dönük döviz kurları öngörüler doğrultusunda bankalarca, belirli bir masraf karşılığında sabitlenebilir.

Vadeli Kur / Forward İşlem; gelecekte oluşacak döviz akışının kur riskini ve bu riskin oluşturacağı nakit akış riskini almak istemeyen firmalar için ideal çözümdür. İleriki tarihte gerçekleşecek döviz alım/satım işleminin bugünden belirlenmesi ve anlaşmaya varılması esasına dayanır. Forward işlemler yapıldığı gün itibarıyla, tarafları ilgili vade için bağlayıcı bir anlaşma niteliği taşır ve nakit akışı belirlenen vadede gerçekleşir. 

Bu işlemin amacı nakit akışını hesaplanabilir hale getirmektir. Bu nedenle anlaşma yapıldığı tarihte ileride oluşacak nakit akış senaryosunu bugünden görebilirsiniz. Forward işlemler piyasalardaki fiyat hareketlerinden korunma yöntemleri olan hedging (sigortalama) enstrümanlarıdır.

Vadesi Gelen Forward İşlem Nasıl Kapatılır?

• Firma, işlem tarihinde, forward işlem yaparak satmış olduğu tutarı bankaya getirir, aldığı tutarı ise bankadan tahsil etmek suretiyle işlemi kapatır.

Döviz/TL Forward İşlemler

• USD’nin TL karşısında değer kazanması, alım işlemlerini TL olarak ihracatı ise USD ile yapan firmanın maliyetini yükseltir.

• Firma ihracattan kazanacağı USD’lerin geleceği vadeye bugünden USD satar ve TL alır. Böylece aylık TL getirisini sabitler.

• Firma USD devalüasyonun beklendiği gibi TL faizden düşük çıkması durumunda uğrayacağı potansiyel zarardan kurtulmuş olur. (www.ihracat.co)

Döviz/Döviz Forward İşlemler

• Farklı yabancı para cinsleri arasında yapılan vadeli çapraz kur anlaşmalarıdır.

• Günlük döviz kurlarının ileriye dönük sabitlenmesine yönelik Vadeli Kur-Forward Rate uygulamasından yararlanılır.

4-İthalat Finansmanında Kullanılabilecek Uluslararası Kaynaklar

Ülke Kredileri; bazı ülkelerin kendi ülkelerinden yapılacak ihracatın artırılması amacıyla, ülkesinden ithalat yapacak firmalara, ilgili İhracat Kredi Kuruluşları (Export Credit Agency / ECA), aracılığıyla sunduğu kısa ve orta vadeli finansman sağlayan kredi mekanizmalarıdır. Genellikle bir bankanın sağladığı finansmanın teminatı olarak rol alırlar. Bazı durumlarda ise doğrudan finansman desteği sağlarlar.

Avantajları:

• Yatırım maliyetinin geri dönüşüm sürecine paralel olarak vadesinin uzun olabilmesi ve faizinin nispeten daha düşük olması nedeniyle ithalatçı firmalar için oldukça avantajlıdır.

• Firmalara yüksek satın alma gücü kazandırır.

• Ülke kredileri genellikle her türlü yatırım malı için verilmektedir. Nadiren tüketim ve ara mallarının da benzer mekanizmalar ile Fonlanabildiği görülmektedir.

Ülke Kredileri ve ilgili İhracat Kredi Kurumları: CCC, (GSMABD - Tarım Ürünleri), US Exim (ABD), Hermes (Almanya), OEKB (Avusturya), CREDENDOGROUP (ONDD) (Belçika), EKF (Danimarka), FINNVERA ( Finlandiya), COFACE (Fransa), NCM (Hollanda), ECGD (İngiltere), CESCE (İspanya), EKN (İsveç), SERV (İsviçre), SACE (İtalya), SIMEST (Italya) JBIC (Japonya), NEXI (Japonya) EDC (Kanada), Çin Eximbank (Çin), TayvanExim (Tayvan), KEXIM (Güney Kore), Türk Exim (Türkiye)

Uluslararası Çok Taraflı Kalkınma Kuruluşları: Yatırımlarınızın ve projelerinizin IFC, Dünya Bankası, Avrupa Yatırım Bankası, İslam Kalkınma Bankası ve benzeri kaynaklar ile finanse edilmesi için Finansbank’ın sunduğu aracılık hizmetlerinden yararlanabilirsiniz. Bu kuruluşların bankanız aracılığı ile kullandırdıkları finansmanlardan yararlanmanın yanında, bu kurumlara doğrudan başvuru yapmak istediğinizde, finansman ön koşulları, başvuru dokümanlarının hazırlanması gibi konularda, çalıştığınız banka size danışmanlık ve aracılık hizmetleri sunabilir. (www.ihracat.co)

Murabaha: Faizli borçlanma araçlarının kullanılmadığı, temel olarak ticaretteki karı paylaşma üzerine kurulu bir İslami finansman yöntemidir. İthalatçıya peşin satıp vadeli almak gibi bir olanak sağlar. Aracı olan finansman kuruluşu malları firma adına peşin alır ve firmaya vadeli satış yapar. 

Çalıştığınız banka murabaha işlemi yapma yetkisi olan finansman kuruluşları ile işbirlikleri bulunmaktadır. Bankalar müşterilerinin yapacakları murabaha sözleşmelerindeki vadeli alım ile ilgili ödeme taahhütlerine banka olarak vereceği aval veya teminat mektubu ile garantör olabilmektedir.

Dış Ticaret Finansmanı ile ilgili Blog yazıları:

İhracat faktoringi 

Kredi kullanmadan ithalatı finanse etmek 

İhracat kredi ajansları, Eximbank

Uluslararası ticaret ve finansman

Döviz kurları ve para birimleri