TAKAS YOLU İLE İHRACAT & İTHALAT

takas, barter, takasla ihracat, takasla ithalat, Bağlı Muamele, özel takas, DAB, TPTB, IRTA, bartercard, barter B2B, takas yolu ile ihracat nasıl yapılır, takasla ihracat nasıl olur, türkiyede takasla ihracat, takasla ithalat nasıl yapılır,

Barter, para kullanmadan iki veya daha fazla taraf arasında mal veya hizmet ticareti yapmaktır. Takas, nakit yerine mal ve hizmet alışverişinde karşılıklı yarar gören bireylere, şirketlere ve ülkelere fayda sağlayabilir. İhraç veya ithal edilen mal, hizmet veya teknoloji transferi bedelinin, kısmen veya tamamen mal, hizmet, teknoloji transferi veya kısmen döviz ile karşılanması işlemidir.

IRTA ve Global Ticaret sisteminde Takas “Barter” sisteminin gelişmesi:

Uluslararası Karşılıklı Ticaret Birliği, IRTA, Modern Ticaret, takas ve diğer Alternatif Sermaye Sistemleri üzerine sektörel bazda adil ve hakkaniyetli uygulama ve çalışma standartlarını teşvik etmeyi taahhüt eden kar amacı gütmeyen bir kuruluştur. 

Takas sitemleri ve bu süreçlerin farkındalığını ve değerini, arttırmaya, bu tip ticari faaliyetleri geliştirmek için global bir çalışma mekanizması oluşturulmuştur. IRTA'nın misyonu, tüm Sanayi Üyelerine, eğitim, öz denetim, yüksek standartlar ve hükümet ilişkileri aracılığıyla modern ticarete dair Barter'ın ve diğer Alternatif Sermaye Sistemlerinin geliştirilmesine adanmış etik temelli bir küresel organizasyon sağlamaktır.

IRTA - resmi web sitesi: https://www.irta.com/

Evrensel Para Birimi (UC) nedir? :

Universal Currency Clearinghouse (UC), Uluslararası Karşılıklı Ticaret Birliği (International Reciprocal Trade Association, IRTA) üyesi olan tüm dünyada bulunan ticaret borsaları arasındaki ticari kredi işlemleri için merkezi bir takas merkezidir. UC temel olarak bir "ticaret alışverişi için ticaret borsası" dır. Katılımcı takas borsaları, UC sistemi içinde başka bir takas değişim alımı alırken veya satarken, kendi takas parasal değerlerini UC takas parasal değerlerine dönüştürürerek işlem gerçekleştirirler. (www.ihracat.co)

Barter Birliği Ulusal Para Birimi (BANC) nedir? 

Barter Birliği Ulusal Para Birimi (BANC), Uluslararası takas işlemlerinde kullanılmak üzere kabul gören bir takas birimidir. BANC, takas şirketlerinin doğrudan karşılıklı ticari hesaplar düzenlemek zorunda kalmadan birbirleriyle ticaret yapabilmelerini sağlayan ortak bir ticaret para birimidirde diyebiliriz. 

Katılımcı takas borsaları, kendi takas dolarlarını, BANC sistemi içinde başka bir takas değişim satımı satın aldığında veya satarken, takası yapılan malların ticari birim olarak denk düştüğü miktarlara göre bir BANC değeri üzerinden işlem yapılır. Bir BBE komisyoncusu, BANC işlemlerini içeren tüm satın alma ve satış işlemlerini gerçekleştirmelidir.

Barter, Takas sisteminin yaygınlaşması:

Uluslararası Karşılıklı Ticaret Birliğine (IRTA) göre, Çin, Fransa ve İrlanda gibi devletler, devlet destekli takas planları başlatmayı düşünüyor. Bartercard, küçük ve orta ölçekli işletmeler için uluslararası bir takas organizasyonu olup 55.000'den fazla üyeye sahiptir, B2B gibi online kanallar üzerinden mallarını barter yoluyla takas etmek isteyen firmalara birçok şirket değişim mekanizmaları uygulayarak hizmet etmektedir. 

Türkiye dede mal ve hizmetlerin USD karşılığını belirleyip, değişim aşamasında dneklik kurulmasını sağlayarak barter hizmetlerine aracılık eden şirketler bulunmaktadır. IRTA, verilerine göre dünya çapındaki ticaretin % 30'u takas temelinde yapılmaktadır.

Türkiye'de takas işlemleri iki şekilde gerçekleşir;

• Özel Takas,
• Bağlı Muamele 

Özel takas:

Bu işlemde, Mal ve/veya hizmet ihraç ve ithalinde karşılıklı tarafların aynı gerçek ve tüzel kişi olması şarttır.

Mal veya hizmet ihraç bedelleri ile mal ithal bedelinin takas edilme talepleri;

Mal ve/veya hizmet ihracının önce yapılması halinde ihracat için fiili ihraç tarihinden itibaren ihracatla ilgili olarak belirlenen hesap kapatma süresi, hizmet ihraç bedelleri için ise hizmete ilişkin fatura ve/veya istihkak raporu tarihinden itibaren 180 gün içinde, Mal ithalatının önce yapılması halinde ise fiili ithal tarihinden itibaren 180 gün içinde, Bankalara yapılması gerekmektedir.

Malların ithali ve ihracı sırasında GB’de ilgililerce ödeme şeklinin “Özel Takas” olarak belirtilmesi gerekir. Gümrükler, söz konusu GB’de belirtilen aracı bankaya bu ithalat veya ihracatla ilgili bilgileri aracı bankaya ulaştırır. Bu nedenle, bu işlemde hesapların izlenmesi bakımından ithalat ve ihracat işlemleri aynı bankada yürütülmesi esastır. (www.ihracat.co)

Hizmet ihraç bedelleri ile hizmet ithal bedelleri herhangi bir süre ile sınırlı değildir. Bankalar, takasa tabi tutulan bedeller için T.C. Merkez Bankasının kurundan az olmamak üzere TL olarak aynı kur üzerinden DAB ve TPTB düzenler. Mal ihrac ve ithalinde takasa tabi tutulmayan kısımlar ithalat/ ihracat ilişkin esaslar uygulanır. 

Bağlı Muamele

Takas işleminde olduğu gibi tarafların aynı kişi olma şartı yoktur. Bağlı muamele müracaatları, ithal ve ihraç edilecek malların adı, cinsi, G.T.İ.P.’u, standardı, kalitesi, teslim şekli, teslim yeri, birim ithal ve ihraç fiyatları ile değer tutarlarının ve benzeri bilgilerin açıkça belirtildiği bağlı muamele anlaşmasıyla birlikte ihracatçı birliklerine yapılır. 

İhracatçı birliği, verdiği izin belgesinin bir örneğini belgede beyan edilen ilgili bankaya gönderir. Bu nedenle hesapların izlenmesi ve işlemlerin takibi bakımından ithalat ve ihracat işlemleri aynı bankadan yürütülür. (www.ihracat.co)

Bu ödeme şeklinde, gerek ithalat gerek ihracatta düzenlenecek GB üzerine firmalarca bu işlemlere aracılık eden banka şubesinin ismi ile ödeme şeklinin “Bağlı Muamele” olduğu kaydedilmesi gerekir.

Bağlı muameleye ilişkin İhracatçı Birliklerince verilen süreyi (ek süreler dahil) takip eden 90 gün içinde ithalat ve ihracat hesabının kapatılmasını teminen aracı bankaya müracaat edilmesi gerekir.

Bankalar bu işlem için fiili ithalat veya ihracatın gerçekleştiği tarih itibariyle T.C. Merkez bankası kurundan az olmamak üzere alış kurundan DAB ve TPTB belgesi düzenler.

Türkiye’de Gümrük ve ticaret Bakanlığının yaptığı çalışmalar ve 28.06.2013 yılında yayınlanan 21 nolu genelge ile, Takas yöntemi ile ihracat ve ithalat işlemleri yapılabilmesinin önü açılmıştı. Yine Gümrük ve Ticaret Bakanlığının 2017/1 sayılı genelgesi ile “özel takas” şartlarını sağlayan tüm takas işlemlerinde geçerli olacak şekilde KKDF alınmayacağı bildirilmiştir. (Bilindiği gibi mal bedelinin ödendiğine dair banka transfer belgesi sunulmayan (mal mukabili) ithalatlarda, fatura tutarının %6’sı kadar KKDF kesintisi yapılıyor) (www.ihracat.co)

Takas işlemlerinde KKDF alınmamasına dair 02.01.2017 tarihli genelge
http://ggm.gtb.gov.tr/data/586b63201a79f5d2f0424cb5/2017.1%20Say%C4%B1l%C4%B1%20Takas%20Genelgesi.pdf

Takas işlemleri takip formu
http://ggm.gtb.gov.tr/data/586b63201a79f5d2f0424cb5/2017.1%20Say%C4%B1l%C4%B1%20Takas%20Genelgesi.pdf