LOJİSTİK SEKTÖRÜNÜ DEĞİŞTİREN GELİŞMELER

lojistik, logistik, sevkiyat, lojistik süreçleri inovasyon, lojistiğin gelişimi, lojistik tarihi, buharlı gemilerle yük taşınması, buharlı yük gemileri, buharlı trenlerle yük taşımacılığı, buharlı yük trenleri, buharlı motorun keşfi, uçaklarla posta taşımacılığı, yük uçakları, ilk konteyner kullanımı, konteyneri kim buldu, konteyner ölçüleri, konteyner çeşitleri, konteynerin yaygınlaşması, denizaltı fiber optik kablolar, kıtalararası iletişim, fiberoptik kabloların yaygınlaşması, okyanuslarda fiber optik kablolar, fiber optik kablo hızı, Malcom McLean, facebook fiberoptik yatırım, google fiberoptik yatırım

Lojistik Sektörünün Gelişimi

İnovasyon özellikle kilit noktalarda, devrimsel yenilikler içerdiğinde her sektör için büyümenin en önemli anahtarıdır. Nakliye, lojistik sektörü içinde durum farklı değildir. Deniz aşırı ticaretin Akdeniz de ülkeler arası karayolu ticaretinin ön Asya da şekillendiği antik çağdan beri, taşıma yöntemlerinde, sevkiyat usullerinde gerçekleşen ve sevkiyat süreçlerini kolaylaştıran, hızlandıran, maliyet düşüren her yenilik ticaretin artmasına ve zenginleşmesine yol açtı.

Binlerce yıldır yaşanan gelişmeler bir yanda, her alanda olduğu gibi lojistik ve sevkiyat süreçlerindeki en önemli, köklü yenilikler son 100 yıllık süreçte yaşandı. Uluslararası lojistik süreçlerini 3 temel hareket unsuruyla incelersek; malların iki nokta arasındaki hareketi yani taşıma işlevi, bu hareketin planlanması ve organizasyonu ve son olarak gerçekleşen taşımaların kayıt altına alınması ve bu kayıtlardan doğan verilerin işlenmesi, lojistik işinin nasıl yapıldığı, hata ve başarının nelerden kaynaklandığı ve kapasitenin ölçülmesini sağlayarak, bu işin geliştirilmesine yönelik gerekliliklerin belirlenmesini sağlar. Tüm bu bilgiler inovasyon oluşturmak için kullanılabilecek ipuçlarına ulaşımı sağlar.

Lojistik süreçler, sevkiyat araçlarının ilerlemesi gereken güzergahın fiziki koşullarına, taşınması gereken ürünün şekline, ağırlığına ve zaman kıstasına göre farklı beklentilere sahiptir. Aslında lojistiğin global ölçek de, yüzlerce ülke ve yüzbinlerce ürün grubuna ortak bir dille yanıt verebilmesini sağlayan şey, Palet ve taşıma araçlarının standartlara bağlanması ile olmuştur. Bu bağlamda lojistik sektörünün ve global ticaretin en büyük inovasyonu “konteyner” in keşfidir diyebiliriz. (www.ihracat.co)

Buharlı motorun keşfi, deniz ve karayolu taşımacılığında kullanımı

1700 lerin sonlarında, İskoç bilim adamı James Watt tarafından geliştirilen buharlı motor, başlangıçta su pompaları ve tekstil makinaların da kullanılıyordu. 1787’de ilk buharlı motorla çalışan gemi yapıldı. 1800 lerin başlarında Hudson ve Missisipi nehirlerinde ve devamında açık denizler de insan ve yük taşıyan buharlı gemiler kullanılmaya başlandı.

20.y.y. başlarında artık deniz sevkiyatları büyük ölçekli buharlı gemilerle yapılıyordu. 1950 li yıllara gelindiğinde, dünya denizlerinde buharlı gemiler yerini dizel motorlu gemilere bırakmaya başlamıştı. Yük taşımacılığında kullanılan gemilerin %50 sinden fazlası artık dizel motorluyu

Buharlı motorların taşımacılık sektörüne diğer büyük etkisi, buharlı trenlerle oldu. Buharlı trenler 20.y.y. ortalarına kadar hem yolcu hem yük taşımacılığında etkin bir şekilde kullanıldı. Ülkeler arasında posta ve yük taşımacılığı özellikle Avrupa Ve Kuzey Amerika’da yaygın bir şekilde trenlerle sağlandı.

Havayolu kargo taşımacılığı ve lojistik sektörüne etkisi

Havayolu kargo taşımacılığı, deniz ve karayolu alternatiflerine nazaran pahalı olmasına karşın gızlı ve pratik çözümler sunar. Dünyanın öteki ucuna onlarca ton ağırlığındaki bir yükü birkaç gün içinde ulaştırabilmek mümkün.

Uçakların lojistik sektöründe kullanımı 1911 yılında, uçaklar ile posta taşınması ile başladı. Uçakların kargo ve yük taşımacılığında kullanımı 1920’li yıllara rastlıyor. Özellikle 2.dünya savaşı büyük çapta ve kıtalar arası kargo taşıyabilecek uçaklar geliştirilmesine sebep oldu. Bu noktada ihtiyaç duyulan kargo taşımacılığı savaş gereçleri ve mühimmatlardan ibaretti.

Her iki dünya savaşında, savaş endüstrisi, tüm alanlarda olduğu gibi, kara deniz ve hava tüm lojistik süreçlerin kısa sürede hızla gelişmesine sebep oldu.

Bugün dünyanın en büyük kargo uçağı, Ukraynada üretilen Antonov An-225 Mriya dır. Boeing firması 747 seri kodlu modelinin varyasyonu büyük kargo uçaklarına sahiptir.

Konteyner taşımacılığının tarihi ve global ticarete etkileri

Ülkeler arasında yüksek hacimde yük taşınması, öncelikle yük gemileri ve 18.y.y. dan itibaren tren yolları ile artan bir grafik gösterdi. Başlangıçta ticari mallar, kaynak adresden teslim adresi arasındaki taşıma araçlarına yükleme boşaltma yöntemleri ile aktarılarak ulaştırılıyordu. 18.y.y. da İngiltere de madenlerden vagonlara yüklenen kömür, vagonlarla birlikte, boşalta işlemi yapmaksızın gemilere yüklenmeye başlandı.

Bu yöntemin pratikliği, sağladığı iş gücü, zaman ve dolayısıyla maliyet avantajını gören özellikle maden taşımacılığı yapan firmalar vagon kullanmaya başladı.

18.yy sonlarında, çeşitli boy ve ebatlarda, ahşap konteyner İngiliz deniz yolu taşımacılığı yapan firmalarla kullanılmaya başlandı ancak bu ahşap konteynerlerin bir standardı yoktu. ABD, İkinci dünya savaşı sırasında ahşap konteynerlerle askeri sevkiyat yapmaya başladı. (www.ihracat.co)

Modern anlamda İlk konteyner ne zaman yapıldı

1955 yılında ABD’de 20 yıldır nakliye işi yapan Malcom McLean, günümüzdeki konteynerlerin önünü açan ilk konteynerini imal etti. Amacı, istiflenebilir, kilitlenebilir, ağır yüklerin taşınabileceği, yükleme boşaltma işlemlerinin kolay ve standart bir şekilde yapılabileceği konteynerler oluşturmaktı. McLean 1957 yılında, konteyner taşımacılığında kullanılmak için özel olarak dizayn edilmiş gateway City adlı bir gemi yaptırdı, işte bu gemi modern anlamda ilk konteyner taşıma gemisiydi.

McLean tarafından imal edilen ve kullanıma giren konteynerler başlangıçta 33” boyutundaydı.

Bugün kullanılan 20” ve 40” konteynerlerin standartlarının tanımlanması 1968’de oluşturulan ISO-338, ve ardından ISO-790  ve 1970 yılında tanımlanan ISO-1970 ile tüm dünyada standart konteyner ölçülerinin kabulü sağlandı.

1960 ve 1980 yılları arasında petrol fiyatlarında yaşanan yaklaşık %950 artışa rağmen, konteyner kullanımının yaygınlaşması, deniz taşımacılığı maliyetlerini önemli ölçüde düşürdü. Artık gemiler daha fazla yük taşıyabiliyordu. Gemilerin yükleme ve boşaltma limanlarında geçirdiği süreler ve yükleme boşaltma işlemleri için gereken işçilik maliyetleri konteyner taşımacılığı sayesinde düşmüştü.

Günümüzde konteyner gemilerinin kapasiteleri TEU olarak belirlenir. Buna göre her 20” konteyner 1 TEU ve her 40” konteyner 2 TEU olarak hesaplanır. Ayrıca 40”HQ, 45” flatrack gibi farklı konteyner tipleride mevcuttur

Konteyner çeşitleri için detaylı bilgi: https://www.ihracat.co/p/lojistik-konteyner_10.html

Üretim süreçlerinin hızlanması ve tedarik zincirinin gelişmesinin lojistik süreçlere etkisi

Seksenli yıllarda ERP sistemlerinin yaygın kullanımına geçilmesi ve bir ürünün hammadde temininden, üretimine, satışına ve sevkiyatına dair pek çok bağımsız firmanın verilerini bir arada işletip bu süreçlerin vakit kaybı olmadan, aksamadan gerçekleşebilmesine yönelik yazılımlar geliştirilmeye başlandı. Bu noktada lojistiğin önemi arttı.

JUST IN TIME (JIT) Japon otomotiv sektöründe uygulanmaya başlanan JIT (just in time) tam zamanında üretim sistemi, tedarik zincirini, tahmine değil talebe dayalı olarak yeniden revize edilmesine sebep oldu. JIT sürecinde bir zorunluluk olarak uygulanan, barkod ile ürün takibi, malzemenin hızlı ve güvenilir bir şekilde takip edilebilmesini sağlıyordu.

BARKOD KULLANIMI Barkodun lojistik süreçlerde bir takip işaretlemesi olarak kullanımı, barkodların verilerini işleyebilen bilgisayar sistemlerine ve elektronik gereçler geliştikçe arttı. Bilgi işlem gücünün barkod ile birleşimi, yöneticilerin tedarik zincirlerinin neresinde olduğu konusunda daha iyi bilgiye sahip olmalarını sağladı. (www.ihracat.co)

Fiber optik kablolarla global bilgi akışı ve lojistiğe etkileri

Bugün artık lojistik sektörü anlık bilgi akışıyla her saniye, dünya genelinde, seyir halindeki milyonlarca konteynerin lojistik firmalarınca ve onların müşterilerine sunduğu arayüzler ile müşterileri tarafından takip edilebilmesini sağlıyor.

Eskiden tahmini varış tarihleri konuşulurken artık “yükünüzü taşıyan gemi şu an nerede” dediğinizde net bir bilgi alabiliyorsunuz. Önüne anlık lokasyon, uğrak noktaları ve varış limanına dair rotasyon ve süreleri içeren ekran görüntüleri düşüyor. İşte bu noktada kıtaları deniz altından bağlayan fiberoptik kabloların sağladığı yüksek veri hızlı erişimin yarattığı fark ortaya çıkıyor.

Fiber Optik Kablolar - Denizin saklı hazineleri

Kıtalar ve deniz aşırı ülkeler arasında, telekominikasyon erişimi yani telefon, telgraf, internet erişimi kablolar ile sağlanır. Pek çok kişi, tv yayınalrı gibibununda uydulardan olduğunu düşünür ama örneğin sadece pasifik okyanusunda Amerika ve Asyayı birbirine bağlayan fiberoptik kabloların uzunluğu yaklaşık 28.000 km dir.

Denizaltı hatları, yüzbinlerce kilometre yolu, binlerce metre derinlerde katederek kıtaları, ülkeleri biribirine bağlıyor.

2014 yılında Google, Asyanın telekominikasyon devleri; China Mobile, China Telecom, Global Transit, KDDİ ve SingTel' ile bir konsorsiyum oluşturarak, ABD ve Japonyayı birbirine bağlayacak “faster” adı verilen, bir fiber optik hat döşedi. 300 milyon USD ye malolan bu yatırım ile Amerika Kıtası ve Uzakdoğu arasında saniyede 60 terabayt bilgi aktarabilme kapasitesi kazanıldı.

2017 yılında facebook ve Microsoft firmalarının işbirliği ile bir başka büyük yatırım gerçekleşti. 6600 kilometrelik fiberoptik kablo, 200 milyon lisanslı kullanıcı olan Microsoft ve 2 milyardan fazla kullanıcısı olan facebook firmaları için, saniyede 160 terabaytlık bilginin Amerka kıtası ve Avrupa arasında aktarımını sağlıyor. (www.ihracat.co)