ELEKTRİK İHRACATI ENERJİ PAZARI VE ENERJİ SANTRALLERİ

enerji kaynakları, enerji ihracatı, enerji ithalatı, enerji üretimi, enerji pazarı, yenilenebilir enerji, elektrik üretimi, elektrik ihracatı, elektrik ithalatı, elektrik nasıl üretilir, enerji santrali nedir, enerji santral çeşitleri, termik santraller, nükleer santraller, hidroelektrik santralleri, jeotermal santraller, rüzgar enerjisi, güneş enerjisi, solar enerji, fisyon, fission, energy plants, energy export, electrical energy export, lectrical energy import

Elektrik Enerjisi ve Enerji Pazarı

2017 yılında elektrik ihracatından elde edilen uluslararası satış geliri, toplam 29,92 milyar USD olarak gerçekleşti. 

Almanya, 3,2 milyar USD ‘lik ihracat payı ile, tüm dünyada yapılan elektrik ihracatının %10’unu gerçekleştirdi. Fransa, Kanada ve Paraguay, sıralamada Almanya’yı takip eden ülkeler. Avrupa kıtası, dünya elektrik enerji ihracatının %66,6 ‘lık bir oranını karşılamaktadır. 

Elektrik enerjisi için 4 haneli (GTİP) Harmonize Tarife Sistemi kodu öneki 2716'dır. Elektrik enerji ihracat ve ithalatlarında gümrük vergilerinin, gerekli izin, belge ve prosedürlerin tespiti Bu numaraya göre belirlenir.

Elektrik Enerjisinin Kullanım Alanları

Elektrik enerjisi, konut, işyeri, kamusal alanlar dahil her noktada ihtiyaç duyulan bir enerjidir. Aydınlatma ve ısıtma amacıyla kullanılmasının yanı sıra, cep telefonundan, televizyona günlük hayatımızdaki tüm gereçlerin çalışması elektriğe bağlıdır. Son yıllarda elektrikli taşıma araçlarının yaygınlaşmaya başlaması, fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltmakla birlikte, elektrik enerji ihtiyacını arttırmaktadır.

Yıllara Göre Elektrik İhracat İstatistikleri

YILLARA GÖRE DÜNYA ELEKTRİK İHRACAT TOPLAM RAKAMLARI
2001	2006	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
12,840,431 USD	31,920,905 USD	40,297,107 USD	38,817,914 USD	34,180,322 USD	32,915,891 USD	28,923,293 USD	25,486,716 USD	29,922,076 USD

Dünya genelinde elektrik enerji ihracatının yıllara göre değişimi incelendiğinde toplam ihracat miktarının 2012’ye kadar arttığı, sonrasında, elektrik enerji ihracatı rakamlarında düşüş olduğu gözlenmiştir.

Enerji birim fiyatlarındaki değişimin toplam enerji ihracat rakamını etkilediği bir gerçektir, diğer yandan son yıllarda pek çok ülkenin, elektrik enerjisinde dışa bağımlılığı azaltmak için yatırımlar yaptığı veya enerji üretimini farklı enerji kaynaklarını dönüştürerek giderdiği görülmektedir.

Örneğin Türkiye doğal gaz ithal eden bir ülke olmakla birlikte, doğal gazla çalışan elektrik üretim tesislerine sahip bir ülkedir. Yani farklı bir enerji kaynağı ithal edilerek, elektrik enerji talebinin bir kısmı karşılanmaktadır. (www.ihracat.co)

Riskli bir yöntem olmasına ve çevresel olumsuz etkilerine rağmen, Nükleer santrallerle elektrik üretimi, sanayileşmiş ülkelerde yaygındır. Hidroelektrik santralleri, Jeotermal santraller, Güneş enerjisi ve Rüzgar enerjisi ile elektrik üretimi gibi pek çok yöntemle elektrik üretilebilmektedir.

2017 - En Çok Elektrik Enerjisi İhraç Eden Ülkeler

1. Almanya: 3,20 milyar USD 

2. Fransa: 2,75 milyar dolar 

3. Kanada: 2.34 milyar dolar 

4. Paraguay: 2,10 milyar dolar 

5. İsviçre: 1,48 milyar dolar 

6. Çin: 1,40 milyar dolar 

7. Laos: 1,16 milyar dolar 

8. İsveç: 1,12 milyar dolar 

9. Avusturya: 1.08 milyar dolar 

10. Çek Cumhuriyeti: 81 milyon dolar 

43. Türkiye:  81 milyon USD 

 2017 - En Çok Elektrik Enerjisi İthalat Eden Ülkeler

1.    ABD 2,37 milyar USD

2.    İtalya 2,34 milyar USD

3.    İsvçre 1,72 milyar USD

4.    Macaristan 1,55 milyar USD

5.    İspanya 1,41 milyar USD

6.    Fransa 1,31 milyar USD

7.    Avusturya 1,21 milyar USD

8.    Almanya 1,16 milyar USD

9.    Tayland 1,16 milyar USD

10.  İngiltere 1,12 milyar USD

51. Türkiye:  85,5 milyon USD 

Enerji Santrali nedir?

Enerji santralleri, güç üretim istasyonları olarak da adlandırılır.  Temel olarak 1000 Watt'lık dilimlerle kapasitesi ifade edilen, kitlesel ölçekte elektrik üretimi ve dağıtımı için kullanılan endüstriyel kuruluşlardır. 

Enerji santralleri, enerjinin naklide bir maliyet kalemi doğurduğundan, genellikle şehirlerin dışında olması tercih edilmekle birlikte, çok da uzakta olmayan noktalarda tesis edilir.

Nükleer enerji santralleri gibi büyük ölçekli ve yüksek risk grubundaki enerji santrallerinin yerleşim alanlarından uzak olması tercih edilir.

Jeneratör milini çevirmek için kullanılan enerji kaynağı, Enerji santralinin ismini de belirler, hidroelektrik santralleri su devinimi ile oluşan kinetik enerji ile çalışıp elektrik üretilmesi sağlanırken. Termik santraller fosil yakıtlar kullanılır. Doğal gazın yakıt olarak kullanılması ile elektrik üreten santraller buna göre isimlendirilir.

Termik enerji santralleri

Termik santraller Elektrik enerjisi üretmenin en yaygın ve geleneksel yöntemiydi. Ancak gün geçtikçe kullanım oranı düşüyor. Fransa, İngiltere gibi ülkeler termik santralleri yakın bir gelecekte sonlandıracaklarını, Almanya gibi bazı ülkeler ise termik santrallerde kömür kullanımını birkaç yıl içinde durduracağını duyurdu.

Yaygın olarak kömür ve bazılarında sıvı yakıtlar kullanılan termik santrallerde , elektrik enerjisi üretmek için kullanılan metod şöyle işler. Buhar türbininin sürülmesi için mevcut olan suyu aşırı derecede ısıtılmış buharla kaynatmak için birincil yakıt olarak kömür kullanır . Buhar türbini daha sonra mekanik olarak bir alternatör rotoruna bağlanır, bunun dönüşü elektrik gücünün oluşmasıyla sonuçlanır. (www.ihracat.co)

Nükleer enerji santralleri 

Dünya genelinde 30 'dan fazla ülkede 400'den fazla Nükleer Reaktör bulunmakta. Türkiye dahil 14 ülkede 50'den fazla yeni Nükleer enerji santrali projesi var. 

Uranyum ve toryum gibi radyoaktif elementler nükleer reaktörlerde fisyon (fission) reaksiyonuna oluşturmak için kullanılır. Fisyon reaksiyonu, kontrollü bir zincir reaksiyonu gibi yayılır ve ısı şeklinde tezahür edilen, emsalsiz enerji miktarı eşlik eder. Bu ısı daha sonra ısı değiştirici tüplerinde bulunan suya aktarılır. ve yüksek ısının etkisiyle buhar üretilir.

Buhar oluşumu işlemi tamamlandıktan sonra, geriye kalan işlem bir termik santrale tam olarak benzemektedir. Nükleer enerji santrallerinin avantajı, yüksek enerji üretme kapasiteleri ile onlarca termik veya hidroelektrik santralden fazla elektrik üretilebilir ancak yüksek güvenlik riskleri gerektirir, ufak bir kaza etkisi onyıllarca sürecek çevresel bir felakete dönüşebilir.

Hidroelektrik enerji santralleri 

Hidroelektrik santrallerin termal veya nükleer muadillerine kıyasla çok daha düşüktür Genellikle, termal istasyonların asıl yükü çektiği, hidroelektrik santrallerin aşırı yükü paylaşmada destekleyici olduğu görülür.

Hidroelektrik santralleri temiz enerji kaynağıdır, bakım ve kontrolleri risksiz ve basittir. Su tutma, sulama ve su taşmalarını engellemek açısından faydalıdır. Bunun yanında yapım maliyetleri yüksektir, su kapasitesine bağlı elektrik üretilebildiğinden, üretilebilecek enerji kapasitesi ve stabil değildir.

Doğalgaz santralleri 

Termik santrallerle benzer çalışma prensibine sahiptir. Kömür veya sıvı yakıtlar yerine, doğal gaz kullanılarak elektrik enerjisi üretilmektedir. Doğal gaz santraller çevre dostudur. Diğer yandan doğal kaynağı olmayan, doğal gaz ithal eden ülkeler açısından, elektrik üretiminin ithalata bağımlılığı anlamına gelir. (www.ihracat.co)

Jeotermal enerji santralleri

Esas olarak kömür veya nükleer santral gibi çalışırlar, ana fark ısı kaynağıdır.  Kömür, gaz, nükleer güç veya jeotermal enerjiyle beslenen çoğu enerji santralinin ortak bir özelliği vardır: ısıyı elektriğe dönüştürürler. 

Jeotermal enerji santralleri geleneksel enerji üreten istasyonlarla çok ortak. Türbinler, jeneratörler, transformatörler ve diğer standart güç üreten ekipmanlar dahil olmak üzere aynı bileşenlerin birçoğunu kullanırlar.

Jeotermal enerji santralleri yüksek enerji verimliliğine sahiptir, enerji üretiminde bir yakıt maddesi kullanılmadığı ve atık oluşmadığı için çevre dostudur. Jeotermal enerji kaynakları yenilenebilir ve  sürdürülebilir enerji kaynaklarıdır

Rüzgar Enerji Santralleri: Rüzgar Türbinleri ile Elektrik Enerjisi Üretmek

Rüzgar, kara ve denizlerin güneş tarafından eşit olmayan şekilde ısıtılması sebebiyle meydana gelen bir hava hareketidir Toprak ve su kitleleri güneşin sıcaklığını farklı oranlarda emer. Deniz kıyısı olarak tanımlanan bölgelerde gün boyunca, kara üzerindeki hava, su üzerindeki havadan daha hızlı ısınır. 

Karadaki sıcak hava genişler ve deniz kütlesi üzerindeki daha soğuk olan hava kütleleri, karaya doğru harekete geçerek, yükselmiş havanın yerini alır. İşte bu döngü rüzgara sebep olur. Bu bölgelerde kurulacak rüzgar tribünleri ile, elektrik üreterek, çevre dostu, sürdürülebilir bir enerji kaynağı değerlendirilmiş olur 

Güneş enerjisi santralleri

Günümüzde güneş ışınımını çeşitli amaçlarla faydalı ısı enerjisi olarak toplamak ve elektrik enerjisine dönüştürmek için bir çok farklı teknoloji kullanılmaktadır. Güneş enerjisi santralleri, irili ufaklı farklı kapasitelerle devlet destekli projelendirmeler ve yatırım finansman destekleri ile pek ülkede hükümetlerce desteklenmektedir. (www.ihracat.co)