AKILLI TELEFONLARIN VERGİ ORANLARI VE YURTDIŞI TELEFON HARÇLARI

Vatandaşın aşina olduğu üzere, pasaport harçları, trafik cezaları gibi farklı kalemlerde ürünlerden alınan vergiler her yılbaşında arttırılıyor. İşin tuhaf yönü, tüm bu harç ve vergi artışları, açıklanan enflasyon verilerinin çok üzerinde gerçekleşiyor.

Yurtdışından satın alınan telefonlar ile ilgili Harç bedelinin Artışı

15 Mayıs 2019, yurtdışından yolcu beraberinde getirilen cep telefonlarının harçları ve kullanım sürelerine dair yeni bir değişiklik yaşandı. 2019 yılının başında halihazırda, yolcu beraberinde getirilen telefonların harç kayıt ücretleri artmıştı. 

Vatandaşın aşina olduğu üzere, pasaport harçları, trafik cezaları gibi farklı kalemlerde ürünlerden alınan vergiler her yılbaşında arttırılıyor. İşin tuhaf yönü, tüm bu harç ve vergi artışları, açıklanan enflasyon verilerinin çok üzerinde gerçekleşiyor.

Bir önceki düzenlemeye göre, vatandaşlar  yurtdışından alınmış bir telefonu, son iki ay içinde yurtdışı giriş çıkış damgası olan bir pasaporta kayıtlı olması yoluyla kullanabiliyorlardı. Aynı pasaporta yeni bir telefon kaydettirilebilmesi için 2 yıl geçmesi gerekiyordu. Bu süre 15.05.2019 itibarı ile 3 yıla çıktı.. Yani yurtdışından bir telefon alıp pasaportunuza işletip kullanıma açtırdıysanız, bir ikincisi için artık 3 yıl beklemeniz gerekiyor.

Yurtdışından Telefon Alanlar Dikkat – Pasaport Kaydı ve Hat Sahibi Aynı Olmalı

Bir diğer düzenleme, hat sahipliği ve pasaport kaydı üzerine. Geçmişte, herhangi bir pasaporta kayıtlı bir telefon, herkes tarafından kullanılabiliyordu. Yani yurtdışından alıp, pasaportunuza kaydettirdiğiniz bir telefonu hediye edebilir veya bir başkasına satabilirdiniz. Artık bu mümkün değil.

Yurtdışından satın alınan cep telefonu kimin pasaportuna kaydettirilmiş ise, ancak o kişinin adına kayıtlı bir sim kart ile kullanılabiliyor. Yani pasaport sahibi ve GSM hat sahibi aynı kişi olmalı. 

Yurtdışından Gelen Telefonlar İçin Harç Fiyatları Arttırıldı

2018 yılı sonuna kadar, yurtdışı seyahat esnasında alınmış bir telefonu, yurtiçinde kayıt ettirmenin maliyeti 170 TL idi. Bu rakam 2019 başında 500 TL ‘ye çıkarıldı. Yazımıza konu olan mayıs ayı düzenlemesi ile yurtdışından yolcu beraberinde getirilen cep telefonları için harç kayıt ücreti 618 TL’ye çıkarıldı.

Son olarak, 19.07.2019 tarihi itibarı ile, yurtdışından yolcu beraberinde gelen cep telefonları için maktu harç yani IMEI kaydı için ödenmesi gereken harç miktarı 1500 TL oldu.

Resmi gazetede yayınlanan kararın bir diğer şartı ise, pasaporta kaydettirilecek telefonun hat sahibinin, sadece pasaport sahibi olma zorunluluğu. Yani artık bir başkasının pasaportuna kayıtlı telefonu, kendi hattınızı takarak  kullanamayacaksınız.

Tüm bu kararlar, yurtdışı seyahat edenlere tanınan, telefon satın alma hakkını zorlaştırıp maliyeti arttırarak, vatandaşı yurtiçinden satılan telefonlara yönlendirmek ki, beraberinde yapılan yüksek ÖTV zamları, telefon üzerinden beklenen vergi gelirini arttırmaya yönelik.

Cep Telefonu satışından alınan vergiler

Toplam bedeli (KDV dahil fiyatı) 640 TL ve altı cep telefonlarından alınan ÖTV değişmedi  %25

Ancak 640 TL altı bir telefonun, özellikle internet kullanımının ve aplikasyon kullanımının yaygınlaştığı bu dönemde, kullanıcıların ihtiyaçlarına ne kadar cevap verebileceği ve hatta bu bedele akıllı telefon alınıp alınamayacağı muallak. Konuyu bir örnekle açıklarsak. Türkiye'nin en büyük online alışveriş mağazasında tüm fiyat segmentlerinde telefonları süzdüğümüzde yaklaşık 640 telefon listeleniyor.

Fiyat barajını 640 TL ye çektiğimizde listelenen telefon sayısı 48’e iniyor ve bunların sadece 15 tanesi akıllı telefon. Yani ÖTV oranı artmayan akıllı telefon neredeyse kalmadı

Toplam değeri 640 TL ile 1500 TL aralığındaki telefonların ÖTV oranı %40’a çıkarıldı.

Toplam değeri 1500 TL ‘yi aşan telefonların ÖTV oranı %50’ye çıkarıldı.

Satın Aldığınız Telefon Fiyatının Ne Kadarı Vergi

Dilerseniz vergiler hariç fiyatı 2000 TL olan bir telefonun, vergiler eklendikten sonra, market raflarında satışa çıkan fiyatını hesaplayalım

• Özel Tüketim Vergisi (ÖTV): %50
• Katma Değer Vergisi (KDV): %18
• TRT Bandrolü: %6

İlk olarak,2000 TL çıplak fiyat üzerinden %6 TRT bandrol bedeli ekleniyor.

2000 x 1,06 = 2120 TL

İkinci olarak %6 TRT bandrol bedeli eklenmiş fiyat üzerinden %50 ÖTV ekleniyor.

2120 x 1,50 = 3180 TL

Son olarak bandrol bedeli ve ÖTV eklenmiş fiyat üzerinden %18 KDV ekleniyor

3180 x 1,18 = 3752,4 TL

Vergiler hariç fiyatı 2000 TL olan bir telefon, vergiler eklenince 3752,4 TL’ye çıkıyor.

Gördüğünüz üzere telefon, çıplak fiyatına %87,62 oranında vergi eklenmiş olarak size satılıyor. Burada dikkati çeken bir diğer nokta normalde vergi toplamı %6+%50+%18= %74 olması gerekirken. Her bir vergi çarpımı bir önceki vergi ana fiyata eklendikten sonra çarpıldığından dolayı, %74 olan 3 verginin toplamının giydirilmiş vergi olarak %87,62 lik bir fiyat farkına sebep olması.

Mantığımız, ÖTV ve KDV gibi vergilerin ayrı ayrı, ürünün çıplak fiyatı üzerinden hesaplanması gerektiğini söylüyor ancak vergi hesaplarındaki temel mantelite devletin mümkün olduğunca çok vergi alabilmesi özellikle vatandaşın bu konuda itirazı ve tepkisi yok ise. 

Bir ülkede vergi adaleti ve vergi oranlarının, o ülkedeki demokrasi, temel hak ve özgürlükler, eşitlik adalet gibi kavramlarla orantılı olduğu su götürmez bir gerçek. Maalesef vergiler ne kadar yüksek ise, o ülkede karaborsa, kaçakçılık ve illegal yapılanmalar o oranda artıyor. Telefonlar için kayıt ve takip sistemi sebebiyle bu gedikler az olsa da, maliyetine kıyasla yüksek oranda vergi alınan pek çok ürün kaçakçılara meydan veriyor.

TRT Bandrol Bedeli Nedir Neden Alınıyor

Bu konuya şöyle bir giriş yapalım, 2019 yılı itibarı ile TRT’nin bu vergi ile elde ettiği yıllık gelir 1 milyar TL civarında. Ne gariptir ki asıl gelir kaynağı yayıncılık ve reklam gelirleri olması gereken TRT’nin toplam geliri içindeki bandrol payının oranı yaklaşık %45 !

TRT bandrol bedeli, 1968’de TRT televizyon kanalının faliyete geçmesi ile,  TRT kanalının devamlılığının sağlanması, o dönemde oldukça maliyetli olan televizyon yayıncılığına dair yatırımlara kaynak yaratılması için konuldu. 

TRT tek televizyondu, devlet televizyonuydu ve devlet bu yatırımına kaynak yaratmak istiyordu. Buna göre, televizyon, radyo, telsiz gibi cihazların satış bedeline çeşitli oranlarda TRT Bandrol bedeli eklenerek kaynak sağlanmış oldu.

Teknoloji geliştikçe içinde sesli veya görüntülü yayın alma ve yayın yapma fonksiyonu olan tüm elektronik cihazlardan bu vergi alınmaya başlandı.

Cep telefonlarından alınan bandrol payı başlangıçta %3 idi, TRT’nin artık tek yayıncı olmadığı, yayıncılık alanında 50 yıllık bu destek sürecinin fonksiyonunu yitirdiği,  cep telefonu kullanıcılarının bu vergiyi ödemesinin bir anlamı olmadığı yönünde gerekçelerle davalar açıldı. 

TRT televizyonunun reklam gelirleri ile yoluna devam etmesi ve diğer televizyonlarla rekabet eşitsizliği yaşandığı gerekçeleri sunuldu, neticesinde 2017 yılının haziran ayında danıştay 10.dairesinin aldığı karar ile cep telefonlarından bu vergi alımı son buldu ancak bu karar anında bozuldu, hemen ardından, 2017 ağustos ayında vergi oranı iki katı arttırılarak geri getirildi. Yani TRT bandrol payı cep telefonları için %3’ten  %6’ya çıkarıldı.

TRT Bandrol Vergisi  Alınan Cihazlar ve Vergi Oranları

·         Televizyon – Radyo %16

·         Akıllı Telefonlar %6

·         Elektrik faturaları %2

·         Radyolu akıllı cep telefonları % 7

·         Uydu alıcıların & televizyon kartları %10

·         Radyolu bilgisayar ve tabletler %3

·         Bilgisayar ve tabletlerden %2