ihracat, türkiye ihracat rejimi, Özel nitelik taşımayan ihracatlar, Kayıt sırasında yapılan ihracatlar, Kredi İhracatı, Sevkiyat yoluyla ihracat, İthal malların ihracatı, Serbest bölgelere ihraç, Tezgah alım veya takas ticareti yoluyla yapılan ihracat, Transit ticaret, İadeler olmadan ihracat
Türkiye İhracat Stratejileri
Türkiye, 1980 yılından beri ihracata yönelik bir strateji uygulamaktadır. Bu stratejinin temel amacı, serbest piyasa ekonomisi çerçevesinde dışa dönük bir ekonomik yapı oluşturmak ve dünya pazarlarıyla bütünleşmektir.
Bu yeni strateji ile, çeşitli destek unsurları ve önlemlerle, dış
ticaretin liberalizasyonu sağlanmaya çalışılmış ve buna uygun pek çok düzenlemeler
yapılmıştır.
İhracatı iyileştirmek için yapılan liberal düzenlemelere ek olarak,
bazı destek programları yürürlüğe girdi. İhracatçılara sağlanan temel imkanlar
şunlardır: kurumlar vergisi muafiyeti, vergi iadesi, Kaynak Kullanım ve
Destekleme Fonu için prim, Destek ve Fiyat İstikrar Fonu'ndan sağlanan
sübvansiyonlar. Bununla birlikte, yukarıda belirtilen destekler 1980'lerin ikinci
yarısından itibaren uluslararası taahhütlerimize uygun olarak giderek ortadan
kaldırılmıştır.
Öte yandan, 1987 yılında Türk Eximbank'ın kurulmasıyla ihracatı
desteklemek yeni bir boyut kazandı. Bu çerçevede, Türk ihracatçılarının dış
piyasalardaki rekabet gücünü artırmak amacıyla, ihracat potansiyeli yüksek
sektörlere uluslararası taahhütler kapsamında bazı kredi ve garanti programları
uygulanmaya başlamıştır. Eximbank ihracatçılara muhtemel müşterilere yönelik
enformasyon hizmeti ve bu hizmet sonucu mali yapısı uygun bulunan müşterilere
yapılacak mal mukabili satışlara istinaden reeskont kredileri sağlamaktadır.
Özellikle ihracatın desteklenmesi ile ilgili 1980'li yılların koşulları
altında kurulan dış ticaret stratejisinin politikaları, 1990'lı yıllarda
dünyada ve Türkiye'de yaşanan gelişmeler ışığında gözden geçirilmiş ve
değiştirilmiştir. Bu bağlamda, Başta Dünya Ticaret Örgütü (WTO) ile uyumlu
olarak hazırlanan Devlet Yardımları ve uluslararası taahhütlerimiz
01.Şubat.1995 tarihinden itibaren uygulamaya konulmuştur. (www.ihracat.co)
Türkiye'nin dış ticaret politikasındaki en önemli olgu, 01 Haziran 1996
tarihinden itibaren AB ve Türkiye arasında kurulan Gümrük Birliği'dir. Bu
gelişme, dış ticaret stratejisinin yasal altyapı tutarlılığı için AB normlarına
uygun süreyi başlatmış ve böylece hem ithalat hem de ihracat rejimleri AB
mevzuatına uygun hale getirilmiştir. Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri ve İsrail ile
imzalanan Serbest Ticaret Anlaşmaları, Topluluğun Ortak Ticaret Politikasının
tutarlılık çerçevesinde ticaretimizi doğrudan etkileyen faktörler olarak
görülmelidir.
Kanunlarda yapılan değişiklikler çerçevesinde, 1.1.1996'ya kadar
uygulanan İhracat Destek Rejimi Avrupa Topluluğu Gümrük Kanununa uygun olarak
değiştirildi.
94/5782 tarihli İhracat Destekleme Kararı çerçevesinde uygulanan Dünya
Piyasası Fiyatlarına Göre Hammadde Alınmasına Dair Yönetmelik kapsamında,
95/7615 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İç İşleme Rejimi 31.12.1995 ,
01.1.1996 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Halen. 2005/8391 nolu
düzenleme ile 27 Ocak 2005 tarihinde yürürlüğe giren Dahilde İşleme Rejimi, AB
ve ikili anlaşmalarla ticaret serbestliği tanınan diğer bazı ülkeler dışındaki
ülkelere yapılacak ihracatlara konu malların üretiminde kullanılmak şartıyla uygulanmaktadır.
İhracat Rejiminde yapılan değişiklikler uyarınca ("İhracatçı
Tüzüğün 4 (e) Maddesi"), "bir ihracatçı", ilgili İhracatçı Birliğine
üye olan bir kişi olarak tanımlanır;
- Tek bir vergi numarası olan gerçek veya tüzel kişi,
- Esnaf ve sanatkârlar ile uğraşan Esnaf ve Zanaatkarlar Odası'na
kayıtlı Esnaf ve Zanaatkarlar
- Ortak girişim,
- Konsorsiyum.
İhracat, mevcut İhracat Yönetmelikleri ve Gümrük Yönetmeliği
hükümlerine uygun olarak malın ya da değerinin "fiilen" ihraç
edilmesidir.
İhracat türleri aşağıdaki gibidir:
(A) Özel nitelik taşımayan ihracatlar
(B) Kayıt sırasında yapılan ihracatlar
(C) Kredi İhracatı
(D) Sevkiyat yoluyla ihracat
(E) İthal malların ihracatı
(F) Serbest bölgelere ihraç
(G) Tezgah alım veya takas ticareti yoluyla yapılan ihracat
(H) Kiralama vasıtasıyla ihracat
(I) Transit ticaret
(J) İadeler olmadan ihracat
İhracatı yasalar, kararnameler ve uluslararası anlaşmalarla
yasaklananlar dışındaki tüm mallar, İhracat Rejimi Kararnamesi çerçevesinde
serbestçe ihraç edilebilir.
Bununla birlikte, DTÖ kuralları çerçevesinde, kamu güvenliği, ahlakı ve
sağlığı korumak için pazar kargaşası, ihraç edilen malların kıtlığı gibi
durumlarda ihracata ilişkin kısıtlamalar ve yasaklar uygulanabilir; Flora ve
fauna, çevre ve sanatsal, tarihi ve arkeolojik değeri taşıyan ürünler.
İhracatı yasaklanmış olan ve izin alınabilen mallar, 96/31 sayılı
Tebliğ'de listelenmiştir.
YORUM